Lęk – dlaczego odczuwam stale poczucie niepokoju?
Otaczająca nas rzeczywistość jest daleka od beztroskiej i coraz więcej osób odczuwa lęk w związku z codziennym funkcjonowaniem. Niepokój o przyszłość, o zdrowie własne i bliskich spędza sen z powiek wielu z nas. Dlaczego coraz więcej osób odczuwa stale poczucie niepokoju? Kiedy zasięgnąć porady specjalisty, udając się np. na terapię?
Lęk – czy zawsze straszny?
Lęk to jedna z emocji, które mamy prawo odczuwać1. Naturalne jest, gdy towarzyszy nam w niektórych okolicznościach: podczas egzaminu, przed ważną prezentacją u nowego klienta czy w obliczu pożaru. To mechanizm informowania o niepokojącym zjawisku i zarazem radzenia sobie z sytuacją stresogenną. W takich wypadkach, w odpowiednich dawkach, jest wręcz… pożądany. Problem zaczyna się, gdy niepokój bądź lęk staje się elementem codzienności.
Przyczyny lęku i niepokoju – dlaczego i jak się boimy?
Przyczyną stanu, w którym odczuwamy stały niepokój, jest zawsze poczucie zagrożenia. Nie musi ono być realne – owszem, może ono być już obecne, możemy mieć do czynienia jedynie z jego śladami, bądź dopiero oczekujemy, że zagrożenie się pojawi2. Podłoże może być również związane z występowaniem zaburzeń lękowych. Zespół lęku uogólnionego to zaburzenie, które objawia się nieuzasadnionym i uporczywym stałym lękiem przed nieszczęściem, które może nas dotknąć. Jakie objawy mu towarzyszą? Mogą to być m.in. bóle głowa, brzucha, karku, wymioty; zaburzenia snu; uczucie zmęczenia; drażliwość lub irytacja; problemy z koncentracją. Należy pamiętać, że występują one bez wyraźnej i obiektywnej przyczyny.
Co jeśli ciągle odczuwam nieustający lęk?
Istnieje różnica między zwykłym zmartwieniem, nagłym strachem w obliczu realnego zagrożenia, a permanentnym niepokojem pojawiającym się bez konkretnej przyczyny. Jeśli przez kilka tygodni odczuwasz ciągły niepokój lub odnosisz wrażenie, że lęki przejmują kontrolę nad twoim życiem, warto poprosić o pomoc lekarza lub specjalistę z zakresu psychologii. Być może zamiast lęku uogólnionego doświadczyłeś ataku paniki, czyli krótkotrwałego napadu intensywnego lęku, któremu mogą towarzyszyć np. kołatanie serca, pocenie się, trudności z oddychaniem, drgawki czy nudności. Bez względu na to, z jakim rodzajem lęku masz do czynienia, warto porozmawiać o tym ze specjalistą i przedstawić mu sytuację.
Czy niepokój można leczyć?
Znane są metody leczenia zaburzeń lękowych. Do najskuteczniejszych należą psychoterapia, leczenie farmakologiczne (zwłaszcza zalecane do krótkoterminowego łagodzenia stanów lękowych) oraz terapia grupowa w nurcie poznawczo-behawioralnym. Ta ostatnia jest z powodzeniem wykorzystywana do leczenia niektórych zaburzeń lękowych3. Dzięki otwartej
rozmowie z innymi osobami doświadczającymi podobnego niepokoju dużo łatwiej jest przepracować towarzyszące nam lęki. Warto więc poszukać pomocy, jeśli tylko czujemy, że niepokój destabilizuje naszą codzienność.
1 Strefa Psyche, Uniwersytet SWPS, „Lęk – życiodajna emocja”
2 Mellibruda, J. Z lękiem i strachem u podłoża. Świat Problemów, Nr. 1, 2004.
3 Wolgensinger L. Cognitive behavioral group therapy for anxiety: recent developments. Dialogues Clin Neurosci. 2015.
