Regulacja Emocji – co to takiego i jaki procent Polaków potrafi regulować swoje emocje?

„Prosimy nie regulować odbiorników” – to tytuł jednego z programów słynnego kabaretu Monty Python. Jeśli jednak chodzi o nasze emocje, ich regulacja jest jak najbardziej wskazana i może znacząco poprawić jakość życia. Co przez to rozumiemy? I jaki procent spośród nas – Polaków – potrafi regulować swoje emocje?

Regulacja emocji – kiedy może być potrzebna?

We współczesnym świecie nie da się uniknąć stresu. Jeśli czynniki stresogenne utrzymują się wokół nas zbyt długo, może to prowadzić do podwyższonej emocjonalności i zwiększonej wrażliwości. U takich osób mogą zaś pojawić się zaburzenia wynikające ze stresu, np. zespół lęku uogólnionego czy depresja. Popadają one w uporczywe negatywne myślenie poprzez zamartwianie się, rozpamiętywanie bądź samokrytykę. Zaburzenia te są często wywoływane przez długotrwały, przewlekły stres, który występuje w połączeniu z niedostosowanymi reakcjami emocjonalnymi, poznawczymi i behawioralnymi.

Czym jest regulacja emocji?

Terapia regulacji emocji to metoda, która może pomóc w tego typu zaburzeniach. Plan poprawy skupia się na reakcjach motywacyjnych i odpowiadających im błędach regulacyjnych osób z zaburzeniami. Regulacja emocji to zatem nic innego, jak efektywne zarządzanie i reagowanie na doświadczenie emocjonalne1. Celem jest ograniczenie wpływu negatywnych emocji na nasze życie2, dlatego warto się tego nauczyć!

Regulacja emocji – przykłady

Jakiś procent ludzi nieświadomie używa strategii regulacji emocji, by radzić sobie z trudnymi sytuacjami. Większość z nas stosuje różne strategie regulacji emocji i jest w stanie je aplikować w rozmaitych sytuacjach, by dostosować się do wymagań otoczenia. Co nimi jest? Np. unikanie sytuacji stresogennej lub reinterpretacja zjawiska poprzez zmianę perspektywy. W nabraniu dystansu do trudnego położenia pomaga nam spacer lub przyjemna kąpiel – i tu także widzimy technikę regulacji emocji. Innym przykładem regulacji emocji jest wpływanie na naszą ekspresję. Być może zdarzyło się nam powstrzymać łzy w miejscu pracy bądź poskromić dużą radość – to właśnie przykłady regulacji emocji.

Jaki procent Polaków umie regulować swoje emocje?

Zdradzamy – niewielki procent. Z badań Instytutu Rozwoju Emocji wynikło, że emocje umiec regulować zaledwie 6 procent Polaków3. Ta liczba nie dziwi, bowiem jest to trudne i wymaga samopoznania oraz rozwoju inteligencji emocjonalnej. Mamy tu wciąż pole do popisu jako naród. Warto, gdyż poza oczywistymi korzyściami, takimi jak natychmiastowe lepsze samopoczucie, silne umiejętności regulacji emocji mogą także poprawić długoterminowe samopoczucie, zwiększyć wydajność w pracy, ubogacić relacje osobiste, a nawet prowadzić do poprawy ogólnego stanu zdrowia

Regulacja Emocji jako komponent zdrowia psychicznego

Nasz well-being, czyli stan dobrego samopoczucia i stabilności umysłu, można wspierać różnymi technikami. Jedną z nich jest regulacja emocji, czyli działania, które podejmujemy w obliczu silnych uczuć. Celem ich regulacji jest osiągnięcie optymalnego poziomu emocji, który da nam poczucie wewnętrznej harmonii i nie destabilizuje naszej psychiki. Jeśli nie potrafimy samoregulować się w ten sposób, nauka regulacji emocji może być cennym doświadczeniem i ważnym komponentem zdrowia psychicznego.

Regulacja emocji – badania skuteczności dla zdrowia psychicznego

Nasze emocje to duży temat, ale najnowsze badania wykazują, że ogólne deficyty w regulacji emocji wykazywały ujemną umiarkowaną korelację z samopoczuciem1. Innymi słowy – osoby, które są niejako bezradne wobec silnych emocji, mogą mieć problemy ze zdrowiem psychicznym. Z tego względu tak ważne jest opanowanie technik regulacji emocji – abyśmy mogli lepiej radzić sobie z naszym lękiem, obniżonym nastrojem czy innymi zaburzeniami zdrowia psychicznego.

Regulacja emocji – co warto umieć?

W opanowaniu technik samoregulacji emocjonalnej najlepiej pomoże wykwalifikowany terapeuta. Podczas terapii nauczy nas trzech podstawowych obszarów samoregulacji2:

Terapia nie „zablokuje” Twoich emocji – nauczy Cię jedynie, jak odpowiednio na nie reagować. Terapeucie będzie zależeć na tym, byś doświadczał(-a) emocji w optymalny i pozbawiony nieprzyjemnych odczuć sposób. To ważne, by nauczyć się żyć pełnią życia i zachować zdrowie psychiczne.

Popularne techniki regulacji emocji

Jakie zatem mogą być procesy, które warto zrozumieć i opanować, by lepiej regulować swoje emocje? Warto zacząć od samozrozumienia – tak, by umieć odpowiedzieć na pytanie: „Co teraz odczuwam? Wstyd, niepokój, gniew?”. Nazywanie emocji może być dobrym startem do dalszego samopoznania i opanowania np. popularnych technik mindfullness. Innym przykładem działania w ramach regulacji emocji może być tzw. ponowna ocena poznawcza – dzięki niej patrzymy na daną sytuację z innej perspektywy, poddając ją ponownej ocenie i tym samym zyskując nową, bardziej pozytywną odpowiedź emocjonalną. Terapeuta zaprezentuje z pewnością jeszcze wiele innych sposobów na radzenie sobie z trudnymi emocjami.

Regulacja emocji a zdrowie… fizyczne

Jak się okazuje, regulowanie naszych emocji może mieć zbawienny wpływ również na nasze ciało. Badanie z 2010 roku dowodzi3, że ciało migdałowate odgrywa kluczową rolę w obwodzie neuronalnym, poprzez który regulacja emocji może wpływać na zdrowie fizyczne. Trwają dalsze prace nad naukowym udowodnieniem relacji między ciałem a umysłem, które potwierdzą, że regulacja emocji może także polepszyć naszą kondycję fizyczną. 


1 Jannis T. Kraiss, Peter M. ten Klooster, Judith T. Moskowitz, Ernst T. Bohlmeijer, The relationship between emotion regulation and well-being in patients with mental disorders: A meta-analysis, Comprehensive Psychiatry, vol. 102, 2020.

2 Positive Psychology, Emotion Regulation

3 Song, Y., Lu, H., Hu, S., Xu, M., Li, X., & Liu, J. Regulating emotion to improve physical health through the amygdala. Social cognitive and affective neuroscience, 10(4), 523–530, 2015.