Objawy autyzmu u osób dorosłych
Autyzm kojarzy się z zaburzeniem, które występuje u dzieci. To błędne przekonanie. Autyzm może występować u dorosłych – nie tylko tych, którzy zostali zdiagnozowani jako dzieci. Autyzm u osób dorosłych można rozpoznać dzięki jego objawom. Jakie są zatem symptomy, które ułatwiają diagnozę w wieku dorosłym?
Zaburzona komunikacja – objaw autyzmu u dorosłych
Jesteś osobą dorosłą, która ma problem z prowadzeniem rozmów z innymi ludźmi? A może nie umiesz odczytywać sygnałów, które są Ci wysyłane? Unikasz kontaktu wzrokowego? Masz ulubiony zestaw tematów, w których czujesz się bezpiecznie? Nie rozumiesz niektórych metafor? Wszystko to może wskazywać na autyzm. Osoby dorosłe z autyzmem lubią prostą komunikację pozbawioną ozdobników i metafor. Tzw. small talk czy koleżeńskie ploteczki nie są ich mocną stroną. Bywa, że nie rozumieją lub błędnie odczytują ukryte intencje rozmówcy – podteksty czy zawoalowane przekazy są dla nich trudne do rozgryzienia. Oczywiście mogą to być cechy indywidualne, ale mogą też wskazywać na zaburzenia ze spektrum autyzmu, które widać w sferze komunikacji.
Zaburzenia emocjonalne i behawioralne
Osobom dorosłym ze spektrum autyzmu ciężko jest także regulować emocje. Niełatwo przychodzi im opanowanie się w stresującej sytuacji. Preferują rutynę i zorganizowany tryb życia, zatem jeśli coś burzy porządek ich dnia lub plany, popadają w złość. Dotyczy to także wszelkiego rodzaju niespodziewanych przemeblowań, zmian układów i innych rearanżacji. Dorosły ze spektrum autyzmu może mieć swoje ulubione rytuały, dzięki którym lepiej organizuje codzienność. Wszystko to składa się na uporządkowane życie, w którym odchylenia od normy skutkują frustracją osoby z autyzmem.
Dorosły ze spektrum autyzmu – inne objawy
Jeśli zdarzyło Ci się wydawać głośne dźwięki w miejscach, gdzie zwyczajowo panuje cisza – może to być objaw autyzmu. Jeżeli Twoje zainteresowania są wąskie, ale można uważać Cię za eksperta w danej dziedzinie – również może to prowadzić do diagnozy autyzmu u osoby dorosłej, zwłaszcza jeśli Twój „geniusz” idzie w parze z trudnościami w innych dziedzinach życia. Warto przyjrzeć się też koordynacji ruchowej. Niezręczność również bywa objawem autyzmu osoby dorosłej. Preferowanie ciszy, spędzanie czasu w samotności także mogą o tym świadczyć, choć oczywiście każda z wymienionych cech może być po prostu indywidualną cechą charakteru. Jeśli jednak kilka z nich nakłada się na siebie i widać ich powtarzalność – może warto rozważyć spotkanie z psychologiem lub psychoterapeutą?
Diagnoza autyzmu u dorosłego – jak wygląda?
Obecnie nie obowiązują specjalne kryteria diagnostyczne dla osób dorosłych z autyzmem, choć są w trakcie opracowywania. Osoby dorosłe z podejrzeniem autyzmu są diagnozowane głównie na podstawie obserwacji i interakcji ze specjalistą. Brane są także pod uwagę wszelkie objawy, które zgłasza dana osoba. Jeśli podejrzewasz u siebie autyzm, w pierwszej kolejności można skontaktować się z lekarzem rodzinnym, który zbada, czy zachowanie nie wynika z choroby fizycznej. Lekarz może następnie skierować do psychiatry lub psychologa w celu przeprowadzenia pogłębionego wywiadu. Padną pytania o zainteresowania, sposób komunikacji, wzorce zachowań, stany emocjonalne. Lekarz może również pytać o dzieciństwo lub nawet poprosić o rozmowę z rodzicami, by porównać Twoje obecne zachowania z tymi z przeszłości.
Dlaczego warto otrzymać diagnozę autyzmu?
Dorosły, u którego stwierdzi się autyzm, może odczuć ulgę i zwiększyć samoświadomość oraz samorozumienie1. Otrzyma również dostęp do wsparcia społecznego – istnieją terapeuci i grupy wsparcia, które pomogą lepiej odnaleźć się w rzeczywistości po diagnozie. Otrzymanie właściwej i profesjonalnej pomocy może znacząco poprawić jakość życia, dlatego nie ma powodu do obaw – rozmowa z terapeutą może rozwiać wiele wątpliwości i przynieść bardzo pozytywne skutki!
