Lęk – jakie czynniki mają wpływ na zaburzenia lękowe?
Często mylimy go ze strachem, jednak lęk to zupełnie inne uczucie. Towarzyszy mu niepokój, poczucie przytłoczenia, zamartwianie się i trudności w uspokojeniu się. Lęk można określić jako irracjonalny, bo często nie mamy obiektywnych podstaw do tego, by go odczuwać. Do jego powstawania przyczynia się szereg czynników. Uwarunkowania mogą być różne – jeśli któreś z poniższych brzmi znajomo, warto rozważyć terapię zaburzeń lękowych, która znacząco może pomóc w uporaniu się ze stanami lękowymi.
Lęk a czynniki genetyczne
Genetyka ma potężny wpływ na nasze zdrowie, również to psychiczne. Jeśli ktoś w rodzinie cierpiał na zaburzenia lękowe (np. zmagał się z powracającymi niepokojami, koszmarami, miewał napady paniki, stałe uczucie niepokoju), a u siebie obserwujesz podobne objawy – możliwe, że odziedziczyłeś problem po bliskich. Oczywiście nie jest to sytuacja bez wyjścia. Spotkanie z terapeutą może być początkiem odzyskania równowagi ducha.
Stany lękowe o podłożu osobowościowym
Inną przyczyną irracjonalnego lęku może być nasz charakter. Wiele osób jest z natury wrażliwymi bądź nieśmiałymi, co przekłada się na prawdopodobieństwo wystąpienia zaburzeń lękowych1. Lęk może dotykać także perfekcjonistów i ludzi o nasilonej potrzebie kontroli. Inną grupą o predyspozycjach lękowych są osoby o niskiej samoocenie.
Czynniki środowiskowe, które wywołują zaburzenia lękowe
Bywa, że osoby doświadczająca lęków nie mają uwarunkowań genetycznych bądź osobowości podatnej na ich występowanie, a mimo to towarzyszą im właśnie zaburzenia lękowe. Może to być efektem traumy – silnego negatywnego doświadczenia, które spotkało nas na wcześniejszym etapie życia, bardzo często w dzieciństwie2. Trauma wynikająca z przytłoczenia, izolacji lub poczucia braku bezpieczeństwa może w dorosłym życiu wywoływać stany lękowe. Jeśli więc dana osoba w przeszłości np. była zaniedbywana, padła ofiarą (lub była świadkiem) przemocy domowej, była prześladowania w szkole lub utraciła bliskich – zaburzenia lękowe mogą objawić się u niej w życiu dorosłym.
Stany lękowe – jak się objawiają?
Powyższe czynniki mogą sprawić, że występują u nas stany lękowe. Może to być po prostu chroniczne, nieopuszczające nas uczucie zmartwienia (lęk uogólniony). Może to być np. agorafobia (lęk przed przebywaniem w otwartej przestrzeni, tłumami i miejscami publicznymi). Lęk może objawiać się również w postaci napadów paniki (np. uczucie duszenia się, kołatanie serca, zawroty głowy) lub fobii społecznej (lęk przed kontaktem z obcymi ludźmi i byciem poddawanym ich ocenie).
Odczuwanie któregoś z powyższych stanów powinno być sygnałem alarmowym. Warto spotkać się z terapeutą w klinice psychologicznej, który ze zrozumieniem podejdzie do problemu i pomoże wybrać ścieżkę działania, która przywróci nam radość życia.
