Integracja sensoryczna – czy jest skuteczna?
Każdego dnia nasz umysł i ciało atakują tysiące bodźców – dźwięki, zapachy, kolorowe obrazy oddziałują na nas ze wszystkich stron. O tym, jak interpretować te wszystkie sygnały, uczymy się jako dzieci. Istnieją jednak przypadki, w których maluch nie umie radzić sobie z przytłaczającą liczbą bodźców. Wówczas potrzebna może być integracja sensoryczna (SI). Wyjaśniamy, co to takiego i czy integracja sensoryczna jest skuteczna.
Integracja sensoryczna – czym jest i dla kogo jest polecana?
Integracja sensoryczna może być potrzebna, jeśli Twoje dziecko ma problemy z rozwojem mowy, koncentracją, przyswajaniem wiedzy, koordynacją ruchową, zachowaniem lub ma stwierdzone zaburzenia ze spektrum autyzmu. Terapia sensoryczna może być skuteczną odpowiedzią na te problemy. Termin „integracja sensoryczna” wprowadziła w latach 70. amerykańska terapeutka zajęciowa, Anna Jean Ayres. Według niej integracja sensoryczna to proces, dzięki któremu człowiek rejestruje, moduluje i rozróżnia wrażenia odbierane przez jego zmysły w celu wytworzenia zachowań odpowiadających jego środowisku1. Odbywa się to poprzez różnorodne ćwiczenia, dostosowane do stopnia i rodzaju zaburzeń dziecka. W grę wchodzą m.in. drabinki, koce czy kamizelki obciążeniowe, baseny z piłeczkami, huśtawki, maty dotykowe, klocki, tory przeszkód i wiele, wiele innych.
Integracja sensoryczna – badania skuteczności w Stanach Zjednoczonych
Badanie z 2011 roku dowodzi skuteczności integracji sensorycznej w grupie dzieci w wieku 6-12 lat2. Uczestnicy eksperymentu zostali losowo przydzieleni do jednej z dwóch grup: zajmującej się motoryką małą lub integracją sensoryczną. Testy mierzyły reaktywność społeczną, przetwarzanie sensoryczne, funkcjonalne umiejętności motoryczne oraz czynniki społeczno-emocjonalne. Wyniki wykazały znaczące pozytywne zmiany w obu grupach, jednak bardziej znaczące zmiany zaobserwowano w grupie uczestniczącej w integracji sensorycznej. Ponadto w grupie integracji sensorycznej nastąpił znaczący spadek manieryzmów autystycznych.
Polskie badania nad integracją sensoryczną
Z racji tego, że w Polsce integracja sensoryczna cieszy się ogromną popularnością, w naszym kraju również przeprowadzono badanie nad jej skutecznością. W ramach swojej pracy doktorskiej Jacek Szmalec z UMCS dowiódł, że terapia sensoryczna znacząco wpłynęła na poprawę rozwoju motorycznego dzieci 5-6 letnich z zaburzeniami przetwarzania sensorycznego3. Jednocześnie nie odnotowano wpływu na gotowość szkolną badanych dzieci. Wynika z tego, że skuteczność integracji sensorycznej zależy od problemu, jaki przedstawia dany przypadek.
Decyzja o zapisaniu dziecka na terapię integracji sensorycznej należy do rodziców. Warto kierować się przy wyborze opinią na temat danego terapeuty bądź ośrodka. Mózg dziecka jest bardzo chłonny i dobrze ukierunkowany może wesprzeć jego ogólny rozwój. Terapia sensoryczna może być jednym z takich działań wspierających, które warto rozważyć.
1 Ayres, A. J. , Dziecko a integracja sensoryczna, 2018.
2 Pfeiffer BA, Koenig K, Kinnealey M, Sheppard M, Henderson L. Effectiveness of sensory integration interventions in children with autism spectrum disorders: a pilot study. Am J Occup Ther. 2011 Jan-Feb;65(1):76-85.
3 Szmalec, J. Efektywność terapii integracji sensorycznej w usprawnianiu rozwoju ruchowego i kształtowaniu gotowości szkolnej dzieci 5-6-letnich, 2019.
